W dniach 11 -13 listopada br. z błogosławieństwa J.E. Wielce Błogosławionego Sawy, Prawosławnego Metropolity Warszawskiego i całej Polski w Siemiatyczach odbył się kolejny Przegląd Pieśni Religijnej i Paraliturgicznej.
W pierwszym dniu chóry wystąpiły w cerkwi śww. Apostołów Piotra i Pawła natomiast drugiego i trzeciego dnia w nowo wybudowanej i w ubiegłym roku wyświęconej cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego. Udział w Przeglądzie wzięli mieszkańcy miasta Siemiatycze i okolicznych miejscowości, władze samorządowe w osobach: Mikołaj Mantur – Starosta Powiatu Siemiatyckiego, Bogusław Zduniewicz – Przewodniczący Rady Powiatu Siemiatyckiego, Piotr Siniakowicz – Burmistrz Miasta Siemiatycze, Edward Zaremba – wójt Gminy Siemiatycze, sponsorzy oraz zaproszone osoby.
Tegoroczny Przeglądu stanowi kontynuację dobrej tradycji zapoczątkowanej osiem lat temu przez współczesnych kierowników Instytutu: księży mitratów Andrzeja Jakimiuka i Bazylego Litwiniuka, konsekwentnie rozwijanej, co wyraża się wzrostem liczby zgłoszonych do prezentacji chórów i licznie zgromadzoną na koncertach publicznością. W tym miejscu zauważyć wypada, że zasięg Przeglądu zatacza coraz szersze kręgi, wykracza daleko poza Dekanat. W ubiegłym roku słuchaliśmy chórów z południowej Polski (Diecezja Przemysko-Nowosądecka), Warszawy i Białej Podlaskiej zaś w br. z województwa lubelskiego ( Terespol i Kobylany) oraz dwa chóry reprezentujące: Diecezję Warszawsko – Bielską ( chór Duchowieństwa) oraz Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego
Łącznie wystąpiło 26 chórów i zespołów z województwa podlaskiego i lubelskiego: 14 chórów parafialnych : z parafii siemiatyckich śww. App. Piotra i Pawła oraz Zmartwychwstania Pańskiego, św. mcz. Jerzego w Białymstoku, Narodzenia NMP w Bielsku Podlaskim i w Mielniku, Opieki Matki Bożej w Czarnej Cerkiewnej i Kobylanach, św. Mikołaja w Drohiczynie i Kośnej, św. Ap. Jana Teologa w Orli i Terespolu, św. Kosmy i Damiana w Telatyczach, 2 chóry z kategorii inne wspomniane wyżej oraz zespoły Miejskich i Gminnych Ośrodków Kultury w: Siemiatyczach – Omorfos, Mielniku – Krynica, Nowina i Wrzosy, Nurcu Stacji – Niezabudki i Zalesianki; Czyżach – Czyżowianie; zespół kameralny Triada Diecezjalnego Domu Kultury w Bielsku Podlaskim i Tercet Rodzinny z Makówki. Można mówić o dużym zróżnicowaniu chórów pod względem ich liczebności i wieku wykonawców (dziecięce, młodzieżowe, inne).
Podsumowując tegoroczny Przegląd oraz ubiegłoroczne możemy z całą powagą stwierdzić, że występujące chóry i zespoły są wspaniałą wizytówką parafii i środowiska a śpiewanie, w tym przypadku pięknych pieśni religijnych, wypływa z potrzeby wewnętrznej śpiewających. Że dla jej spełnienia gotowi są ponieść dodatkowy trud.
Na uwagę i szczególną rolę zasługują chóry i zespoły w skład których wchodzą wykonawcy w starszym wieku. Chóry te urzekają starannością wykonania, pięknie brzmiącymi głosami. Budzą szacunek swoim wyglądem i modlitewnym przejęciem. Ma się wrażenie, że to oni stanowią zaczyn, który powinien, przy troskliwości ze strony powołanych do tego ludzi, odpowiednio procentować. I procentuje! Dowodem jest udział w chórach i zespołach dużej liczby dzieci i młodzieży. To wspaniały optymizm. Bo wieś się wyludnia, młodzi ze wsi uciekają. Tymczasem np. Telatycze, Moszczona Królewska z parafii w Mielniku zaprezentowały się młodymi wykonawcami, podobnie Drohiczyn, Kobylany i inne chóry mieszane nie wspominając chórów miejskich z Białegostoku, Bielska Podlaskiego i Siemiatycz. To młodzi ocalą tradycję od zapomnienia. I taki m.in. cel przyświeca temu przedsięwzięciu.
I jeszcze kilka słów na temat repertuaru: był zróżnicowany i w treści, i w sposobie wykonania. W wypełnionych po brzegi świątyniach melomani muzyki cerkiewnej paraliturgicznej i religijnej mogli usłyszeć pieśni w językach: cerkiewnosłowiańskim, białoruskim, ukraińskim, rosyjskim, serbskim, greckim, łacińskim i miejscowym. W repertuarze chórów znalazły się utwory takich kompozytorów jak: Arzumanowa, Bortniańskiego, Butoma, Denisowa, Dinera, Dubieńskiego, Girenko, KastalskiegoL. Kiedrowa (syna), Kniazia Demetre, Kosołapowa, Liryna, Lepieszyńskiego, Miasnikowa, Mokranjaca, Ozierowa, Rachmaninowa, Rieczkunowa, Rimski-Korsakowa, Strokina, Tołstiakowa, Trubaczowa, Zwonika i innych. Nie zabrakło także melodii monasterskich: wałaamskiego, Kijowsko – Pieczerskiej Ławry, poczajowskiego, piuchtickiego, krasnogorskiego, Optinoj Pustelni i innych; śpiewów: bizantyjskiego, kijowskiego, serbskiego, chełmskiego, jabłeczańskiego, znamiennogo raspiewa oraz pieśni na melodie wielkopostne, regionalne i ludowe – autorów często nieznanych.
Na uwagę zasługuje także miejsce koncertów – świątynia, w szczególności cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego: przestrzenna i z dobrą akustyką. Dlatego akcent końcowy festiwalu w wykonaniu licznie ilościowych chórów z Białegostoku, Bielska Podlaskiego a w szczególności Prawosławnego Ordynariatu Wojska Polskiego i Duchowieństwa Diecezji Warszawsko – Bielskiej zabrzmiał imponująco, wywarł głębokie wrażenie na słuchaczy i pozostanie w pamięci na długi okres czasu.
Organizatorem Siemiatyckiego Przeglądu Pieśni Religijnej i Paraliturgicznej jest Dekanalny Instytut Kultury Prawosławnej w Siemiatyczach zaś współorganizatorami: Miasto Siemiatycze oraz siemiatyckie parafie prawosławne: św. App. Piotra i Pawła i Zmartwychwstania Pańskiego.
Patronat medialny sprawował Głos Siemiatycz.
W imieniu Organizatorów pragnę podziękować wszystkim uczestnikom za udział w Przeglądzie, sponsorom za wsparcie finansowe i materialne, młodzieży z LO Zespołu Szkół w Siemiatyczach pod opieką Joanny Juchnowskiej i całej ekipie za pomoc organizacyjną.
Ks. Sławomir Chwojko
